零基础入门深度学习-长短时记忆网络


参考资料:https://www.zybuluo.com/hanbingtao/note/581764


往期回顾

在上一篇文章中,我们介绍了循环神经网络以及它的训练算法。我们也介绍了循环神经网络很难训练的原因,这导致了它在实际应用中,很难处理长距离的依赖。在本文中,我们将介绍一种改进之后的循环神经网络:长短时记忆网络(Long Short Term Memory Network, LSTM),它成功的解决了原始循环神经网络的缺陷,成为当前最流行的RNN,在语音识别、图片描述、自然语言处理等许多领域中成功应用。但不幸的一面是,LSTM的结构很复杂,因此,我们需要花上一些力气,才能把LSTM以及它的训练算法弄明白。在搞清楚LSTM之后,我们再介绍一种LSTM的变体:GRU (Gated Recurrent Unit)。 它的结构比LSTM简单,而效果却和LSTM一样好,因此,它正在逐渐流行起来。最后,我们仍然会动手实现一个LSTM

长短时记忆网络是啥

我们首先了解一下长短时记忆网络产生的背景。回顾一下零基础入门深度学习(5) - 循环神经网络中推导的,误差项沿时间反向传播的公式:

$\begin{align} \delta_k^T=&\delta_t^T\prod_{i=k}^{t-1}diag[f’(\mathbf{net}_{i})]W\\ \end{align} $

我们可以根据下面的不等式,来获取$\delta_k^T$的模的上界(模可以看做对$\delta_k^T$中每一项值的大小的度量):

$\begin{align} |\delta_k^T|\leqslant&|\delta_t^T|\prod_{i=k}^{t-1}|diag[f’(\mathbf{net}_{i})]||W|\\ \leqslant&|\delta_t^T|(\beta_f\beta_W)^{t-k} \end{align} $

我们可以看到,误差项$\delta$从t时刻传递到k时刻,其值的上界是$\beta_f\beta_w$的指数函数。$\beta_f\beta_w$分别是对角矩阵$diag[f’(\mathbf{net}_{i})]$和矩阵W模的上界。显然,除非乘积的值位于1附近,否则,当t-k很大时(也就是误差传递很多个时刻时),整个式子的值就会变得极小(当$\beta_f\beta_w$乘积小于1)或者极大(当$\beta_f\beta_w$乘积大于1),前者就是梯度消失,后者就是梯度爆炸。虽然科学家们搞出了很多技巧(比如怎样初始化权重),让$\beta_f\beta_w$的值尽可能贴近于1,终究还是难以抵挡指数函数的威力。

梯度消失到底意味着什么?在零基础入门深度学习(5) - 循环神经网络中我们已证明,权重数组W最终的梯度是各个时刻的梯度之和,即:

$\begin{align} \nabla_WE&=\sum_{k=1}^t\nabla_{Wk}E\\ &=\nabla_{Wt}E+\nabla_{Wt-1}E+\nabla_{Wt-2}E+…+\nabla_{W1}E \end{align} $

假设某轮训练中,各时刻的梯度以及最终的梯度之和如下图:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-48784f6366412472.png)

我们就可以看到,从上图的t-3时刻开始,梯度已经几乎减少到0了。那么,从这个时刻开始再往之前走,得到的梯度(几乎为零)就不会对最终的梯度值有任何贡献,这就相当于无论t-3时刻之前的网络状态h是什么,在训练中都不会对权重数组W的更新产生影响,也就是网络事实上已经忽略了t-3时刻之前的状态。这就是原始RNN无法处理长距离依赖的原因。

既然找到了问题的原因,那么我们就能解决它。从问题的定位到解决,科学家们大概花了7、8年时间。终于有一天,Hochreiter和Schmidhuber两位科学家发明出长短时记忆网络,一举解决这个问题。

其实,长短时记忆网络的思路比较简单。原始RNN的隐藏层只有一个状态,即h,它对于短期的输入非常敏感。那么,假如我们再增加一个状态,即c,让它来保存长期的状态,那么问题不就解决了么?如下图所示:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-71de4194da5a5ec4.png)

新增加的状态c,称为单元状态(cell state)。我们把上图按照时间维度展开:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-715658c134b9d6f1.png)

上图仅仅是一个示意图,我们可以看出,在t时刻,LSTM的输入有三个:当前时刻网络的输入值$\mathbf{x}_t$、上一时刻LSTM的输出值$\mathbf{h}_{t-1}$、以及上一时刻的单元状态$\mathbf{c}_{t-1}$;LSTM的输出有两个:当前时刻LSTM输出值$\mathbf{h}_t$、和当前时刻的单元状态$\mathbf{c}_t$。注意$\mathbf{x}$、$\mathbf{h}$、$\mathbf{c}$都是向量

LSTM的关键,就是怎样控制长期状态c。在这里,LSTM的思路是使用三个控制开关。第一个开关,负责控制继续保存长期状态c;第二个开关,负责控制把即时状态输入到长期状态c;第三个开关,负责控制是否把长期状态c作为当前的LSTM的输出。三个开关的作用如下图所示:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-bff9353b92b9c488.png)

接下来,我们要描述一下,输出h和单元状态c的具体计算方法。

长短时记忆网络的前向计算

前面描述的开关是怎样在算法中实现的呢?这就用到了门(gate)的概念。门实际上就是一层全连接层,它的输入是一个向量,输出是一个0到1之间的实数向量。假设W是门的权重向量,是偏置项,那么门可以表示为:

$\begin{align}g(\mathbf{x})=\sigma(W\mathbf{x}+\mathbf{b}) \end{align} $

门的使用,就是用门的输出向量按元素乘以我们需要控制的那个向量。因为门的输出是0到1之间的实数向量,那么,当门输出为0时,任何向量与之相乘都会得到0向量,这就相当于啥都不能通过;输出为1时,任何向量与之相乘都不会有任何改变,这就相当于啥都可以通过。因为$\sigma$(也就是sigmoid函数)的值域是(0,1),所以门的状态都是半开半闭的。

LSTM用两个门来控制单元状态c的内容,一个是遗忘门(forget gate),它决定了上一时刻的单元状态$\mathbf{c}_{t-1}$有多少保留到当前时刻$\mathbf{c}_{t}$;另一个是输入门(input gate),它决定了当前时刻网络的输入$\mathbf{x}_t$有多少保存到单元状态$\mathbf{c}_t$。LSTM用输出门(output gate)来控制单元状态$\mathbf{c}_t$有多少输出到LSTM的当前输出值$\mathbf{h}_t$。

我们先来看一下遗忘门:

$\begin{align}\mathbf{f}_t=\sigma(W_f\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_f)\qquad\quad(式1) \end{align} $

上式中,$W_f$是遗忘门的权重矩阵,$[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]$表示把两个向量连接成一个更长的向量,$\mathbf{b}_f$是遗忘门的偏置项,$\sigma$是sigmoid函数。如果输入的维度是$d_x$,隐藏层的维度是$d_h$,单元状态的维度是$d_c$(通常$d_c=d_h$),则遗忘门的权重矩阵$W_f$维度是$d_c\times (d_h+d_x)$。事实上,权重矩阵$W_f$都是两个矩阵拼接而成的:一个是$W_{fh}$,它对应着输入项$\mathbf{h}_{t-1}$,其维度为$d_c\times d_h$;一个是$W_{fx}$,它对应着输入项$\mathbf{x}_t$,其维度为$d_c\times d_x$。$W_f$可以写为:

$\begin{align} \begin{bmatrix}W_f\end{bmatrix}\begin{bmatrix}\mathbf{h}_{t-1}\\ \mathbf{x}_t\end{bmatrix}&= \begin{bmatrix}W_{fh}&W_{fx}\end{bmatrix}\begin{bmatrix}\mathbf{h}_{t-1}\\ \mathbf{x}_t\end{bmatrix}\\ &=W_{fh}\mathbf{h}_{t-1}+W_{fx}\mathbf{x}_t \end{align} $

下图显示了遗忘门的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-c7f7ca0aa64b562f.png)

接下来看看输入门:

$\begin{align} \mathbf{i}_t=\sigma(W_i\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_i)\qquad\quad(式2) \end{align} $

上式中,是输入门的权重矩阵,是输入门的偏置项。下图表示了输入门的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-89529fa23d9c8a7d.png)

接下来,我们计算用于描述当前输入的单元状态$\mathbf{\tilde{c}}_t$,它是根据上一次的输出和本次输入来计算的:

$\begin{align} \mathbf{\tilde{c}}_t=\tanh(W_c\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_c)\qquad\quad(式3) \end{align} $

下图是$\mathbf{\tilde{c}}_t$的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-73a0246cafc1d10d.png)

现在,我们计算当前时刻的单元状态$\mathbf{\tilde{c}}_t$。它是由上一次的单元状态$\mathbf{\tilde{c}}_{t-1}$按元素乘以遗忘门$f_t$,再用当前输入的单元状态$\mathbf{\tilde{c}}_t$按元素乘以输入门$i_t$,再将两个积加和产生的:

$\begin{align} \mathbf{c}_t=f_t\circ{\mathbf{c}_{t-1}}+i_t\circ{\mathbf{\tilde{c}}_t}\qquad\quad(式4) \end{align} $

符号表示按元素乘。下图是$\mathbf{c}_t$的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-5c766f3d734334b1.png)

这样,我们就把LSTM关于当前的记忆$\mathbf{\tilde{c}}_t$和长期的记忆$\mathbf{\tilde{c}}_{t-1}$组合在一起,形成了新的单元状态$\mathbf{\tilde{c}}_t$。由于遗忘门的控制,它可以保存很久很久之前的信息,由于输入门的控制,它又可以避免当前无关紧要的内容进入记忆。下面,我们要看看输出门,它控制了长期记忆对当前输出的影响:

$\begin{align} \mathbf{o}_t=\sigma(W_o\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_o)\qquad\quad(式5)\end{align} $

下图表示输出门的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-fd4d91d1b68b3759.png)

LSTM最终的输出,是由输出门和单元状态共同确定的:

$\begin{align}\mathbf{h}_t=\mathbf{o}_t\circ \tanh(\mathbf{c}_t)\qquad\quad(式6)\end{align} $

下图表示LSTM最终输出的计算:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-7ea82e4f1ac6cd75.png)

式1式6就是LSTM前向计算的全部公式。至此,我们就把LSTM前向计算讲完了。

长短时记忆网络的训练

熟悉我们这个系列文章的同学都清楚,训练部分往往比前向计算部分复杂多了。LSTM的前向计算都这么复杂,那么,可想而知,它的训练算法一定是非常非常复杂的。现在只有做几次深呼吸,再一头扎进公式海洋吧。

LSTM训练算法框架

LSTM的训练算法仍然是反向传播算法,对于这个算法,我们已经非常熟悉了。主要有下面三个步骤:

  1. 前向计算每个神经元的输出值,对于LSTM来说,即$\mathbf{f}_t$、$\mathbf{i}_t$、$\mathbf{c}_t$、$\mathbf{o}_t$、$\mathbf{h}_t$五个向量的值。计算方法已经在上一节中描述过了。
  2. 反向计算每个神经元的误差项$\sigma $值。与循环神经网络一样,LSTM误差项的反向传播也是包括两个方向:一个是沿时间的反向传播,即从当前t时刻开始,计算每个时刻的误差项;一个是将误差项向上一层传播。
  3. 根据相应的误差项,计算每个权重的梯度。

关于公式和符号的说明

首先,我们对推导中用到的一些公式、符号做一下必要的说明。

接下来的推导中,我们设定gate的激活函数为sigmoid函数,输出的激活函数为tanh函数。他们的导数分别为:

$\begin{align} \sigma(z)&=y=\frac{1}{1+e^{-z}}\\ \sigma’(z)&=y(1-y)\\ \tanh(z)&=y=\frac{e^z-e^{-z}}{e^z+e^{-z}}\\ \tanh’(z)&=1-y^2 \end{align} $

从上面可以看出,sigmoid和tanh函数的导数都是原函数的函数。这样,我们一旦计算原函数的值,就可以用它来计算出导数的值。

LSTM需要学习的参数共有8组,分别是:遗忘门的权重矩阵$W_f$和偏置项$\mathbf{b}_f$、输入门的权重矩阵$W_i$和偏置项$\mathbf{b}_i$、输出门的权重矩阵$W_o$和偏置项$\mathbf{b}_o$,以及计算单元状态的权重矩阵$W_c$和偏置项$\mathbf{b}_c$。因为权重矩阵的两部分在反向传播中使用不同的公式,因此在后续的推导中,权重矩阵$W_f$、$W_i$、$W_c$、$W_o$都将被写为分开的两个矩阵:$W_{fh}$、$W_{fx}$、$W_{ih}$、$W_{ix}$、$W_{oh}$、$W_{ox}$、$W_{ch}$、$W_{cx}$。

我们解释一下按元素乘$\circ$符号。当$\circ$作用于两个向量时,运算如下:

$\begin{align}\mathbf{a}\circ\mathbf{b}=\begin{bmatrix} a_1\\a_2\\a_3\...\\a_n \end{bmatrix}\circ\begin{bmatrix} b_1\\b_2\\b_3\...\\b_n \end{bmatrix}=\begin{bmatrix} a_1b_1\\a_2b_2\\a_3b_3\...\\a_nb_n \end{bmatrix} \end{align} $

当作用于一个向量和一个矩阵时,运算如下:

$\begin{align} \mathbf{a}\circ X&=\begin{bmatrix} a_1\\a_2\\a_3\...\\a_n \end{bmatrix}\circ\begin{bmatrix} x_{11} & x_{12} & x_{13} & … & x_{1n}\\ x_{21} & x_{22} & x_{23} & … & x_{2n}\\ x_{31} & x_{32} & x_{33} & … & x_{3n}\\ & & …\\ x_{n1} & x_{n2} & x_{n3} & … & x_{nn}\\ \end{bmatrix}\\ &=\begin{bmatrix} a_1x_{11} & a_1x_{12} & a_1x_{13} & … & a_1x_{1n}\\ a_2x_{21} & a_2x_{22} & a_2x_{23} & … & a_2x_{2n}\\ a_3x_{31} & a_3x_{32} & a_3x_{33} & … & a_3x_{3n}\\ & & …\\ a_nx_{n1} & a_nx_{n2} & a_nx_{n3} & … & a_nx_{nn}\\ \end{bmatrix} \end{align} $

当作用于两个矩阵时,两个矩阵对应位置的元素相乘。按元素乘可以在某些情况下简化矩阵和向量运算。例如,当一个对角矩阵右乘一个矩阵时,相当于用对角矩阵的对角线组成的向量按元素乘那个矩阵:

$\begin{align} diag[\mathbf{a}]X=\mathbf{a}\circ X \end{align}$

当一个行向量右乘一个对角矩阵时,相当于这个行向量按元素乘那个矩阵对角线组成的向量:

$\begin{align} \mathbf{a}^Tdiag[\mathbf{b}]=\mathbf{a}\circ\mathbf{b} \end{align} $

上面这两点,在我们后续推导中会多次用到。

在t时刻,LSTM的输出值为$\mathbf{h}_t$。我们定义t时刻的误差项$\delta_t$为:

$\begin{align}\delta_t\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{h}_t}} \end{align} $

注意,和前面几篇文章不同,我们这里假设误差项是损失函数对输出值的导数,而不是对加权输入$net_t^l$的导数。因为LSTM有四个加权输入,分别对应$\mathbf{f}_t$、$\mathbf{i}_t$、$\mathbf{c}_t$、$\mathbf{o}_t$,我们希望往上一层传递一个误差项而不是四个。但我们仍然需要定义出这四个加权输入,以及他们对应的误差项。

$\begin{align} \mathbf{net}_{f,t}&=W_f[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_f\\ &=W_{fh}\mathbf{h}_{t-1}+W_{fx}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_f\\ \mathbf{net}_{i,t}&=W_i[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_i\\ &=W_{ih}\mathbf{h}_{t-1}+W_{ix}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_i\\ \mathbf{net}_{\tilde{c},t}&=W_c[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_c\\ &=W_{ch}\mathbf{h}_{t-1}+W_{cx}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_c\\ \mathbf{net}_{o,t}&=W_o[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t]+\mathbf{b}_o\\ &=W_{oh}\mathbf{h}_{t-1}+W_{ox}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_o\\ \delta_{f,t}&\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}\\ \delta_{i,t}&\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}\\ \delta_{\tilde{c},t}&\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}\\ \delta_{o,t}&\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}\\ \end{align} $

误差项沿时间的反向传递

沿时间反向传递误差项,就是要计算出t-1时刻的误差项$\sigma_{t-1}$。

$\begin{align} \delta_{t-1}^T&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}\\ &=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{h_t}}}\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}\\ &=\delta_{t}^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} \end{align} $

我们知道,$\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}$是一个Jacobian矩阵。如果隐藏层h的维度是N的话,那么它就是一个$N\times N$矩阵。为了求出它,我们列出$\mathbf{h}_t$的计算公式,即前面的式6式4

$\begin{align} \mathbf{h}_t&=\mathbf{o}_t\circ \tanh(\mathbf{c}_t)\\ \mathbf{c}_t&=\mathbf{f}_t\circ\mathbf{c}_{t-1}+\mathbf{i}_t\circ\mathbf{\tilde{c}}_t \end{align} $

显然,$\mathbf{o}_t$、$\mathbf{f}_t$、$\mathbf{i}_t$、$\mathbf{\tilde{c}}_t$都是$\mathbf{h}_{t-1}$的函数,那么,利用全导数公式可得:

$\begin{align} \delta_t^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}&=\delta_t^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{o}_t}}\frac{\partial{\mathbf{o}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_t^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{c}_t}}\frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{f_{t}}}}\frac{\partial{\mathbf{f}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_t^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{c}_t}}\frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{i_{t}}}}\frac{\partial{\mathbf{i}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_t^T\frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{c}_t}}\frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{\tilde{c}}_{t}}}\frac{\partial{\mathbf{\tilde{c}}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}\\ &=\delta_{o,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{f,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{i,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{\tilde{c},t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}\qquad\quad(式7) \end{align} $

下面,我们要把式7中的每个偏导数都求出来。根据式6,我们可以求出:

$\begin{align} \frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{o}_t}}&=diag[\tanh(\mathbf{c}_t)]\\ \frac{\partial{\mathbf{h_t}}}{\partial{\mathbf{c}_t}}&=diag[\mathbf{o}_t\circ(1-\tanh(\mathbf{c}_t)^2)] \end{align} $

根据式4,我们可以求出:

$\begin{align} \frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{f_{t}}}}&=diag[\mathbf{c}_{t-1}]\\ \frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{i_{t}}}}&=diag[\mathbf{\tilde{c}}_t]\\ \frac{\partial{\mathbf{c}_t}}{\partial{\mathbf{\tilde{c}_{t}}}}&=diag[\mathbf{i}_t]\\ \end{align} $

因为:

$\begin{align} \mathbf{o}_t&=\sigma(\mathbf{net}_{o,t})\\ \mathbf{net}_{o,t}&=W_{oh}\mathbf{h}_{t-1}+W_{ox}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_o\\\\ \mathbf{f}_t&=\sigma(\mathbf{net}_{f,t})\\ \mathbf{net}_{f,t}&=W_{fh}\mathbf{h}_{t-1}+W_{fx}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_f\\\\ \mathbf{i}_t&=\sigma(\mathbf{net}_{i,t})\\ \mathbf{net}_{i,t}&=W_{ih}\mathbf{h}_{t-1}+W_{ix}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_i\\\\ \mathbf{\tilde{c}}_t&=\tanh(\mathbf{net}_{\tilde{c},t})\\ \mathbf{net}_{\tilde{c},t}&=W_{ch}\mathbf{h}_{t-1}+W_{cx}\mathbf{x}_t+\mathbf{b}_c\\ \end{align} $

我们很容易得出:

$\begin{align} \frac{\partial{\mathbf{o}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}&=diag[\mathbf{o}_t\circ(1-\mathbf{o}_t)]\\ \frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}&=W_{oh}\\ \frac{\partial{\mathbf{f}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}&=diag[\mathbf{f}_t\circ(1-\mathbf{f}_t)]\\ \frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{\mathbf{h}_{t-1}}}&=W_{fh}\\ \frac{\partial{\mathbf{i}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}&=diag[\mathbf{i}_t\circ(1-\mathbf{i}_t)]\\ \frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{\mathbf{h}_{t-1}}}&=W_{ih}\\ \frac{\partial{\mathbf{\tilde{c}}_t}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}&=diag[1-\mathbf{\tilde{c}}_t^2]\\ \frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{\mathbf{h}_{t-1}}}&=W_{ch} \end{align} $

将上述偏导数带入到式7,我们得到:

$\begin{align} \delta_{t-1}&=\delta_{o,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{f,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{i,t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}} +\delta_{\tilde{c},t}^T\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{\mathbf{h_{t-1}}}}\\ &=\delta_{o,t}^T W_{oh} +\delta_{f,t}^TW_{fh} +\delta_{i,t}^TW_{ih} +\delta_{\tilde{c},t}^TW_{ch}\qquad\quad(式8)\\ \end{align} $

根据$\delta_{o,t}$、$\delta_{f,t}$、$\delta_{i,t}$、$\delta_{\tilde{c},t}$的定义,可知:

$\begin{align} \delta_{o,t}^T&=\delta_t^T\circ\tanh(\mathbf{c}_t)\circ\mathbf{o}_t\circ(1-\mathbf{o}_t)\qquad\quad(式9)\\ \delta_{f,t}^T&=\delta_t^T\circ\mathbf{o}_t\circ(1-\tanh(\mathbf{c}_t)^2)\circ\mathbf{c}_{t-1}\circ\mathbf{f}_t\circ(1-\mathbf{f}_t)\qquad(式10)\\ \delta_{i,t}^T&=\delta_t^T\circ\mathbf{o}_t\circ(1-\tanh(\mathbf{c}_t)^2)\circ\mathbf{\tilde{c}}_t\circ\mathbf{i}_t\circ(1-\mathbf{i}_t)\qquad\quad(式11)\\ \delta_{\tilde{c},t}^T&=\delta_t^T\circ\mathbf{o}_t\circ(1-\tanh(\mathbf{c}_t)^2)\circ\mathbf{i}_t\circ(1-\mathbf{\tilde{c}}^2)\qquad\quad(式12)\\ \end{align} $

式8式12就是将误差沿时间反向传播一个时刻的公式。有了它,我们可以写出将误差项向前传递到任意k时刻的公式:

$\begin{align} \delta_k^T=\prod_{j=k}^{t-1}\delta_{o,j}^TW_{oh} +\delta_{f,j}^TW_{fh} +\delta_{i,j}^TW_{ih} +\delta_{\tilde{c},j}^TW_{ch}\qquad\quad(式13) \end{align}$

将误差项传递到上一层

我们假设当前为第l层,定义l-1层的误差项是误差函数对l-1层加权输入的导数,即:

$\begin {align} \delta_t^{l-1}\overset{def}{=}\frac{\partial{E}}{\mathbf{net}_t^{l-1}} \end {align} $

本次LSTM的输入$x_t$由下面的公式计算:

$\begin {align} \mathbf{x}_t^l=f^{l-1}(\mathbf{net}_t^{l-1}) \end{align} $

上式中,$f^{l-1}$表示第l-1层的激活函数

因为$\mathbf{net}_{f,t}^l$、$\mathbf{net}_{i,t}^l$、$\mathbf{net}_{\tilde{c},t}^l$、$\mathbf{net}_{o,t}^l$都是$\mathbf{x}_t$的函数,$\mathbf{x}_t$又是$\mathbf{net}_t^{l-1}$的函数,因此,要求出E对$\mathbf{net}_t^{l-1}$的导数,就需要使用全导数公式:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_t^{l-1}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{f,t}^l}}}\frac{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{f,t}^l}}}{\partial{\mathbf{x}_t^l}}\frac{\partial{\mathbf{x}_t^l}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_t^{l-1}}}} +\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{i,t}^l}}}\frac{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{i,t}^l}}}{\partial{\mathbf{x}_t^l}}\frac{\partial{\mathbf{x}_t^l}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_t^{l-1}}}} +\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}^l}}}\frac{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}^l}}}{\partial{\mathbf{x}_t^l}}\frac{\partial{\mathbf{x}_t^l}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_t^{l-1}}}} +\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{o,t}^l}}}\frac{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_{o,t}^l}}}{\partial{\mathbf{x}_t^l}}\frac{\partial{\mathbf{x}_t^l}}{\partial{\mathbf{\mathbf{net}_t^{l-1}}}}\\ &=\delta_{f,t}^TW_{fx}\circ f’(\mathbf{net}_t^{l-1})+\delta_{i,t}^TW_{ix}\circ f’(\mathbf{net}_t^{l-1})+\delta_{\tilde{c},t}^TW_{cx}\circ f’(\mathbf{net}_t^{l-1})+\delta_{o,t}^TW_{ox}\circ f’(\mathbf{net}_t^{l-1})\\ &=(\delta_{f,t}^TW_{fx}+\delta_{i,t}^TW_{ix}+\delta_{\tilde{c},t}^TW_{cx}+\delta_{o,t}^TW_{ox})\circ f’(\mathbf{net}_t^{l-1})\qquad\quad(式14) \end{align} $

式14就是将误差传递到上一层的公式。

权重梯度的计算

对于$W_{fh}$、$W_{ih}$、$W_{ch}$、$W_{oh}$的权重梯度,我们知道它的梯度是各个时刻梯度之和(证明过程请参考文章零基础入门深度学习(5) - 循环神经网络),我们首先求出它们在t时刻的梯度,然后再求出他们最终的梯度。

我们已经求得了误差项$\delta_{o,t}$、$\delta_{f,t}$、$\delta_{i,t}$、$\delta_{\tilde{c},t}$,很容易求出t时刻的$W_{oh}$、$W_{ih}$、$W_{fh}$、$W_{ch}$的:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{W_{oh,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{W_{oh,t}}}\\ &=\delta_{o,t}\mathbf{h}_{t-1}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{fh,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{W_{fh,t}}}\\ &=\delta_{f,t}\mathbf{h}_{t-1}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ih,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{W_{ih,t}}}\\ &=\delta_{i,t}\mathbf{h}_{t-1}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ch,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{W_{ch,t}}}\\ &=\delta_{\tilde{c},t}\mathbf{h}_{t-1}^T\\ \end{align} $

将各个时刻的梯度加在一起,就能得到最终的梯度:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{W_{oh}}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{o,j}\mathbf{h}_{j-1}^T\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{fh}}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{f,j}\mathbf{h}_{j-1}^T\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ih}}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{i,j}\mathbf{h}_{j-1}^T\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ch}}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{\tilde{c},j}\mathbf{h}_{j-1}^T\\ \end{align} $

对于偏置项$\mathbf{b}_f$、$\mathbf{b}_i$、$\mathbf{b}_c$、$\mathbf{b}_o$的梯度,也是将各个时刻的梯度加在一起。下面是各个时刻的偏置项梯度:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_{o,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{\mathbf{b}_{o,t}}}\\ &=\delta_{o,t}\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_{f,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{\mathbf{b}_{f,t}}}\\ &=\delta_{f,t}\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_{i,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{\mathbf{b}_{i,t}}}\\ &=\delta_{i,t}\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_{c,t}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{\mathbf{b}_{c,t}}}\\ &=\delta_{\tilde{c},t}\\ \end{align} $

下面是最终的偏置项梯度,即将各个时刻的偏置项梯度加在一起:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_o}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{o,j}\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_i}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{i,j}\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_f}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{f,j}\\ \frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{b}_c}}&=\sum_{j=1}^t\delta_{\tilde{c},j}\\ \end{align} $

对于$W_{fx}$、$W_{ix}$、$W_{cx}$、$W_{ox}$的权重梯度,只需要根据相应的误差项直接计算即可:

$\begin{align} \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ox}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{o,t}}}{\partial{W_{ox}}}\\ &=\delta_{o,t}\mathbf{x}_{t}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{fx}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{f,t}}}{\partial{W_{fx}}}\\ &=\delta_{f,t}\mathbf{x}_{t}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{ix}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{i,t}}}{\partial{W_{ix}}}\\ &=\delta_{i,t}\mathbf{x}_{t}^T\\\\ \frac{\partial{E}}{\partial{W_{cx}}}&=\frac{\partial{E}}{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}\frac{\partial{\mathbf{net}_{\tilde{c},t}}}{\partial{W_{cx}}}\\ &=\delta_{\tilde{c},t}\mathbf{x}_{t}^T\\ \end{align} $

以上就是LSTM的训练算法的全部公式。因为这里面存在很多重复的模式,仔细看看,会发觉并不是太复杂。

当然,LSTM存在着相当多的变体,读者可以在互联网上找到很多资料。因为大家已经熟悉了基本LSTM的算法,因此理解这些变体比较容易,因此本文就不再赘述了。

长短时记忆网络的实现

完整代码请参考GitHub: https://github.com/hanbt/learn_dl/blob/master/lstm.py (python2.7)

在下面的实现中,LSTMLayer的参数包括输入维度、输出维度、隐藏层维度,单元状态维度等于隐藏层维度。gate的激活函数为sigmoid函数,输出的激活函数为tanh。

激活函数的实现

我们先实现两个激活函数:sigmoid和tanh。

class SigmoidActivator(object):
    def forward(self, weighted_input):
        return 1.0 / (1.0 + np.exp(-weighted_input))
    def backward(self, output):
        return output * (1 - output)
class TanhActivator(object):
    def forward(self, weighted_input):
        return 2.0 / (1.0 + np.exp(-2 * weighted_input)) - 1.0
    def backward(self, output):
        return 1 - output * output

LSTM初始化

和前两篇文章代码架构一样,我们把LSTM的实现放在LstmLayer类中。

根据LSTM前向计算和方向传播算法,我们需要初始化一系列矩阵和向量。这些矩阵和向量有两类用途,一类是用于保存模型参数,例如$W_f$、$W_i$、$W_o$、$W_c$、$\mathbf{b}_f$、$\mathbf{b}_i$、$\mathbf{b}_o$、$\mathbf{b}_c$;另一类是保存各种中间计算结果,以便于反向传播算法使用,它们包括$\mathbf{h}_t$、$\mathbf{f}_t$、$\mathbf{i}_t$、$\mathbf{o}_t$、$\mathbf{\tilde{c}}_t$、$\mathbf{\tilde{c}}_t$、$\delta_t$、$\delta_{f,t}$、$\delta_{i,t}$、$\delta_{o,t}$、$\delta_{\tilde{c},t}$,以及各个权重对应的梯度。

在构造函数的初始化中,只初始化了与forward计算相关的变量,与backward相关的变量没有初始化。这是因为构造LSTM对象的时候,我们还不知道它未来是用于训练(既有forward又有backward)还是推理(只有forward)。

class LstmLayer(object):
    def __init__(self, input_width, state_width, 
                 learning_rate):
        self.input_width = input_width
        self.state_width = state_width
        self.learning_rate = learning_rate
        # 门的激活函数
        self.gate_activator = SigmoidActivator()
        # 输出的激活函数
        self.output_activator = TanhActivator()
        # 当前时刻初始化为t0
        self.times = 0       
        # 各个时刻的单元状态向量c
        self.c_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输出向量h
        self.h_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的遗忘门f
        self.f_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输入门i
        self.i_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输出门o
        self.o_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的即时状态c~
        self.ct_list = self.init_state_vec()
        # 遗忘门权重矩阵Wfh, Wfx, 偏置项bf
        self.Wfh, self.Wfx, self.bf = (
            self.init_weight_mat())
        # 输入门权重矩阵Wfh, Wfx, 偏置项bf
        self.Wih, self.Wix, self.bi = (
            self.init_weight_mat())
        # 输出门权重矩阵Wfh, Wfx, 偏置项bf
        self.Woh, self.Wox, self.bo = (
            self.init_weight_mat())
        # 单元状态权重矩阵Wfh, Wfx, 偏置项bf
        self.Wch, self.Wcx, self.bc = (
            self.init_weight_mat())
    def init_state_vec(self):
        '''
        初始化保存状态的向量
        '''
        state_vec_list = []
        state_vec_list.append(np.zeros(
            (self.state_width, 1)))
        return state_vec_list
    def init_weight_mat(self):
        '''
        初始化权重矩阵
        '''
        Wh = np.random.uniform(-1e-4, 1e-4,
            (self.state_width, self.state_width))
        Wx = np.random.uniform(-1e-4, 1e-4,
            (self.state_width, self.input_width))
        b = np.zeros((self.state_width, 1))
        return Wh, Wx, b

前向计算的实现

forward方法实现了LSTM的前向计算:

        def forward(self, x):
        '''
        根据式1-式6进行前向计算
        '''
        self.times += 1
        # 遗忘门
        fg = self.calc_gate(x, self.Wfx, self.Wfh, 
            self.bf, self.gate_activator)
        self.f_list.append(fg)
        # 输入门
        ig = self.calc_gate(x, self.Wix, self.Wih,
            self.bi, self.gate_activator)
        self.i_list.append(ig)
        # 输出门
        og = self.calc_gate(x, self.Wox, self.Woh,
            self.bo, self.gate_activator)
        self.o_list.append(og)
        # 即时状态
        ct = self.calc_gate(x, self.Wcx, self.Wch,
            self.bc, self.output_activator)
        self.ct_list.append(ct)
        # 单元状态
        c = fg * self.c_list[self.times - 1] + ig * ct
        self.c_list.append(c)
        # 输出
        h = og * self.output_activator.forward(c)
        self.h_list.append(h)
    def calc_gate(self, x, Wx, Wh, b, activator):
        '''
        计算门
        '''
        h = self.h_list[self.times - 1] # 上次的LSTM输出
        net = np.dot(Wh, h) + np.dot(Wx, x) + b
        gate = activator.forward(net)
        return gate

从上面的代码我们可以看到,门的计算都是相同的算法,而门和的计算仅仅是激活函数不同。因此我们提出了calc_gate方法,这样减少了很多重复代码。

反向传播算法的实现

backward方法实现了LSTM的反向传播算法。需要注意的是,与backword相关的内部状态变量是在调用backward方法之后才初始化的。这种延迟初始化的一个好处是,如果LSTM只是用来推理,那么就不需要初始化这些变量,节省了很多内存。

    def backward(self, x, delta_h, activator):
        '''
        实现LSTM训练算法
        '''
        self.calc_delta(delta_h, activator)
        self.calc_gradient(x)

算法主要分成两个部分,一部分使计算误差项:

        def calc_delta(self, delta_h, activator):
        # 初始化各个时刻的误差项
        self.delta_h_list = self.init_delta()  # 输出误差项
        self.delta_o_list = self.init_delta()  # 输出门误差项
        self.delta_i_list = self.init_delta()  # 输入门误差项
        self.delta_f_list = self.init_delta()  # 遗忘门误差项
        self.delta_ct_list = self.init_delta() # 即时输出误差项
        # 保存从上一层传递下来的当前时刻的误差项
        self.delta_h_list[-1] = delta_h
        # 迭代计算每个时刻的误差项
        for k in range(self.times, 0, -1):
            self.calc_delta_k(k)
    def init_delta(self):
        '''
        初始化误差项
        '''
        delta_list = []
        for i in range(self.times + 1):
            delta_list.append(np.zeros(
                (self.state_width, 1)))
        return delta_list
    def calc_delta_k(self, k):
        '''
        根据k时刻的delta_h,计算k时刻的delta_f、
        delta_i、delta_o、delta_ct,以及k-1时刻的delta_h
        '''
        # 获得k时刻前向计算的值
        ig = self.i_list[k]
        og = self.o_list[k]
        fg = self.f_list[k]
        ct = self.ct_list[k]
        c = self.c_list[k]
        c_prev = self.c_list[k-1]
        tanh_c = self.output_activator.forward(c)
        delta_k = self.delta_h_list[k]
        # 根据式9计算delta_o
        delta_o = (delta_k * tanh_c * 
            self.gate_activator.backward(og))
        delta_f = (delta_k * og * 
            (1 - tanh_c * tanh_c) * c_prev *
            self.gate_activator.backward(fg))
        delta_i = (delta_k * og * 
            (1 - tanh_c * tanh_c) * ct *
            self.gate_activator.backward(ig))
        delta_ct = (delta_k * og * 
            (1 - tanh_c * tanh_c) * ig *
            self.output_activator.backward(ct))
        delta_h_prev = (
                np.dot(delta_o.transpose(), self.Woh) +
                np.dot(delta_i.transpose(), self.Wih) +
                np.dot(delta_f.transpose(), self.Wfh) +
                np.dot(delta_ct.transpose(), self.Wch)
            ).transpose()
        # 保存全部delta值
        self.delta_h_list[k-1] = delta_h_prev
        self.delta_f_list[k] = delta_f
        self.delta_i_list[k] = delta_i
        self.delta_o_list[k] = delta_o
        self.delta_ct_list[k] = delta_ct

另一部分是计算梯度:

     def calc_gradient(self, x):
        # 初始化遗忘门权重梯度矩阵和偏置项
        self.Wfh_grad, self.Wfx_grad, self.bf_grad = (
            self.init_weight_gradient_mat())
        # 初始化输入门权重梯度矩阵和偏置项
        self.Wih_grad, self.Wix_grad, self.bi_grad = (
            self.init_weight_gradient_mat())
        # 初始化输出门权重梯度矩阵和偏置项
        self.Woh_grad, self.Wox_grad, self.bo_grad = (
            self.init_weight_gradient_mat())
        # 初始化单元状态权重梯度矩阵和偏置项
        self.Wch_grad, self.Wcx_grad, self.bc_grad = (
            self.init_weight_gradient_mat())
       # 计算对上一次输出h的权重梯度
        for t in range(self.times, 0, -1):
            # 计算各个时刻的梯度
            (Wfh_grad, bf_grad,
            Wih_grad, bi_grad,
            Woh_grad, bo_grad,
            Wch_grad, bc_grad) = (
                self.calc_gradient_t(t))
            # 实际梯度是各时刻梯度之和
            self.Wfh_grad += Wfh_grad
            self.bf_grad += bf_grad
            self.Wih_grad += Wih_grad
            self.bi_grad += bi_grad
            self.Woh_grad += Woh_grad
            self.bo_grad += bo_grad
            self.Wch_grad += Wch_grad
            self.bc_grad += bc_grad
            print '-----%d-----' % t
            print Wfh_grad
            print self.Wfh_grad
        # 计算对本次输入x的权重梯度
        xt = x.transpose()
        self.Wfx_grad = np.dot(self.delta_f_list[-1], xt)
        self.Wix_grad = np.dot(self.delta_i_list[-1], xt)
        self.Wox_grad = np.dot(self.delta_o_list[-1], xt)
        self.Wcx_grad = np.dot(self.delta_ct_list[-1], xt)
    def init_weight_gradient_mat(self):
        '''
        初始化权重矩阵
        '''
        Wh_grad = np.zeros((self.state_width,
            self.state_width))
        Wx_grad = np.zeros((self.state_width,
            self.input_width))
        b_grad = np.zeros((self.state_width, 1))
        return Wh_grad, Wx_grad, b_grad
    def calc_gradient_t(self, t):
        '''
        计算每个时刻t权重的梯度
        '''
        h_prev = self.h_list[t-1].transpose()
        Wfh_grad = np.dot(self.delta_f_list[t], h_prev)
        bf_grad = self.delta_f_list[t]
        Wih_grad = np.dot(self.delta_i_list[t], h_prev)
        bi_grad = self.delta_f_list[t]
        Woh_grad = np.dot(self.delta_o_list[t], h_prev)
        bo_grad = self.delta_f_list[t]
        Wch_grad = np.dot(self.delta_ct_list[t], h_prev)
        bc_grad = self.delta_ct_list[t]
        return Wfh_grad, bf_grad, Wih_grad, bi_grad, \
               Woh_grad, bo_grad, Wch_grad, bc_grad

梯度下降算法的实现

下面是用梯度下降算法来更新权重:

    def update(self):
        '''
        按照梯度下降,更新权重
        '''
        self.Wfh -= self.learning_rate * self.Whf_grad
        self.Wfx -= self.learning_rate * self.Whx_grad
        self.bf -= self.learning_rate * self.bf_grad
        self.Wih -= self.learning_rate * self.Whi_grad
        self.Wix -= self.learning_rate * self.Whi_grad
        self.bi -= self.learning_rate * self.bi_grad
        self.Woh -= self.learning_rate * self.Wof_grad
        self.Wox -= self.learning_rate * self.Wox_grad
        self.bo -= self.learning_rate * self.bo_grad
        self.Wch -= self.learning_rate * self.Wcf_grad
        self.Wcx -= self.learning_rate * self.Wcx_grad
        self.bc -= self.learning_rate * self.bc_grad

梯度检查的实现

和RecurrentLayer一样,为了支持梯度检查,我们需要支持重置内部状态:

    def reset_state(self):
        # 当前时刻初始化为t0
        self.times = 0       
        # 各个时刻的单元状态向量c
        self.c_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输出向量h
        self.h_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的遗忘门f
        self.f_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输入门i
        self.i_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的输出门o
        self.o_list = self.init_state_vec()
        # 各个时刻的即时状态c~
        self.ct_list = self.init_state_vec()

最后,是梯度检查的代码:

def data_set():
    x = [np.array([[1], [2], [3]]),
         np.array([[2], [3], [4]])]
    d = np.array([[1], [2]])
    return x, d
def gradient_check():
    '''
    梯度检查
    '''
    # 设计一个误差函数,取所有节点输出项之和
    error_function = lambda o: o.sum()
    lstm = LstmLayer(3, 2, 1e-3)
    # 计算forward值
    x, d = data_set()
    lstm.forward(x[0])
    lstm.forward(x[1])
    # 求取sensitivity map
    sensitivity_array = np.ones(lstm.h_list[-1].shape,
                                dtype=np.float64)
    # 计算梯度
    lstm.backward(x[1], sensitivity_array, IdentityActivator())
    # 检查梯度
    epsilon = 10e-4
    for i in range(lstm.Wfh.shape[0]):
        for j in range(lstm.Wfh.shape[1]):
            lstm.Wfh[i,j] += epsilon
            lstm.reset_state()
            lstm.forward(x[0])
            lstm.forward(x[1])
            err1 = error_function(lstm.h_list[-1])
            lstm.Wfh[i,j] -= 2*epsilon
            lstm.reset_state()
            lstm.forward(x[0])
            lstm.forward(x[1])
            err2 = error_function(lstm.h_list[-1])
            expect_grad = (err1 - err2) / (2 * epsilon)
            lstm.Wfh[i,j] += epsilon
            print 'weights(%d,%d): expected - actural %.4e - %.4e' % (
                i, j, expect_grad, lstm.Wfh_grad[i,j])
    return lstm

我们只对$W_{fh}$做了检查,读者可以自行增加对其他梯度的检查。下面是某次梯度检查的结果:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-cb1c4561375c22a1.png)

GRU

前面我们讲了一种普通的LSTM,事实上LSTM存在很多变体,许多论文中的LSTM都或多或少的不太一样。在众多的LSTM变体中,GRU (Gated Recurrent Unit)也许是最成功的一种。它对LSTM做了很多简化,同时却保持着和LSTM相同的效果。因此,GRU最近变得越来越流行。

GRU对LSTM做了两个大改动:

  1. 将输入门、遗忘门、输出门变为两个门:更新门(Update Gate)$\mathbf{z}_t$和重置门(Reset Gate)$\mathbf{r}_t$。
  2. 将单元状态与输出合并为一个状态:$\mathbf{h}$。

GRU的前向计算公式为:

$\begin{align} \mathbf{z}_t&=\sigma(W_z\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t])\\ \mathbf{r}_t&=\sigma(W_r\cdot[\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t])\\ \mathbf{\tilde{h}}_t&=\tanh(W\cdot[\mathbf{r}_t\circ\mathbf{h}_{t-1},\mathbf{x}_t])\\ \mathbf{h}&=(1-\mathbf{z}_t)\circ\mathbf{h}_{t-1}+\mathbf{z}_t\circ\mathbf{\tilde{h}}_t \end{align} $

下图是GRU的示意图:

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-b784d887bf693253.png)

GRU的训练算法比LSTM简单一些,留给读者自行推导,本文就不再赘述了。

小结

至此,LSTM——也许是结构最复杂的一类神经网络——就讲完了,相信拿下前几篇文章的读者们搞定这篇文章也不在话下吧!现在我们已经了解循环神经网络和它最流行的变体——LSTM,它们都可以用来处理序列。但是,有时候仅仅拥有处理序列的能力还不够,还需要处理比序列更为复杂的结构(比如树结构),这时候就需要用到另外一类网络:递归神经网络(Recursive Neural Network),巧合的是,它的缩写也是RNN。在下一篇文章中,我们将介绍递归神经网络和它的训练算法。现在,漫长的烧脑暂告一段落,休息一下吧:)

img%20-%20%E9%95%BF%E7%9F%AD%E6%97%B6%E8%AE%B0%E5%BF%86%E7%BD%91%E7%BB%9C(LSTM)/2256672-9ba33f65294bfb98.jpg)

参考资料

  1. CS224d: Deep Learning for Natural Language Processing
  2. Understanding LSTM Networks
  3. LSTM Forward and Backward Pass

Author: lunyang
Reprint policy: All articles in this blog are used except for special statements CC BY 4.0 reprint polocy. If reproduced, please indicate source lunyang !
  TOC